Ποιος να το έλεγε και να το πιστεύαμε πώς σήμερα, ζώντας στον 21ο αιώνα τα παιδιά μας δεν θα μπορούν να πάνε στο σχολείο λόγο απόστασης όπως κάποτε οι παππούδες τους. Kι όμως αυτό συμβαίνει στην επαρχία της Χιμάρας τα τελευταία χρόνια.
Την Τρίτη 13 Σεπτεμβρίου πραγματοποιήθηκε ο καθιερωμένος αγιασμός στα εκπαιδευτήρια ΟΜΗΡΟΣ Χιμάρας παρουσία του συντονιστή εκπαίδευσης κ. Βασίλη Σωτηρούδα.
Ο Σπύρος Μαντάς, Πρόεδρος του Κέντρου Μελέτης Πέτρινων Γεφυριών, ο οποίος αφιέρωσε μεγάλο μέρος της ζωής του να γνωρίσει τα πέτρινα γεφύρια της Βαλκανικής, επισκέφτηκε για 19η φορά την Αλβανία και ακολουθώντας τα ίχνη της Εγνατίας Οδού μελέτησε νέα γεφύρια. Στο ταξίδι του αυτό δεν παρέλειψε την Βόρειο Ήπειρο.
Ο Άγιος Κοσμάς στην τελευταία του περιοδεία (Ιούλιος 1779), φημολογείται ότι πέρασε και από τα χωριά Αλύκο και Τσαούσι. Στο κέντρο της επαρχίας Αλύκο υπήρχαν, ως αργά, δύο μεγάλες πέτρες όπου κάθισε ο Άγιος Κοσμάς και μίλησε στους πιστούς Αλυκιώτες που τον συνόδεψαν μέχρι το διπλανό χωριό, το Τσαούσι. Στο μέρος αυτό, οι κάτοικοι έχτισαν ένα μικρό εκκλησάκι προς τιμή του Αγίου Κοσμά. Την ίδια μέρα συνάντησε και τους πιστούς του χωριού Τσαούσι. Και στα δυο χωριά συμβούλεψε τους κατοίκους, με ιδιαίτερη επιμονή: «Να μάθουν τα παιδιά σας γράμματα».Δεν γνωρίζουμε εάν προσπάθησε να εγκαινιάσει σχολείο στα δύο αυτά χωριά. Η κοινή λογική μας επιβεβαιώνει ότι το κρυφό σχολείο, στο υπόγειο της εκκλησίας της Αγίας Βαρβάρας, λειτούργησε και διδάσκονταν τα απαραίτητα.
Η εκπρόσωπος του αλβανικού Υπουργείου Παιδείας κατέβηκε και στα σχολεία της Ελληνικής Κοινότητας. Βρέθηκε τις τελευταίες μέρες στο εννιάχρονο σχολείο του Μεσοποτάμου, νομού Δελβίνου.
Ο σκοπός επισκέψεως της εκπροσώπου του αλβανικού Υπουργείου, δεν ήταν να δει το χώρο διδασκαλίας των μαθητών και το διδακτικό υλικό. Άλλη ήταν η ανησυχία της: Κατά πόσο οι μαθητές ελληνικής καταγωγής μαθαίνουν και χειρίζονται την αλβανική γλώσσα.
Γι’ αυτό το πρώτο μέλημά της, σαν μπήκε στην τάξη, ήταν να ρωτήσει τους μαθητές αν μιλούν αλβανικά στο σχολείο και αν μαθαίνουν καλά την αλβανική γλώσσα.
Σήκωσε την πρώτη μαθήτρια που της έπιασε το μάτι και της είπε να της πει μια πρόταση στην αλβανική. Η μαθήτρια, που φέτος επέστρεψε από την Ελλάδα και δεν γνωρίζει την αλβανική, μολαταύτα της είπε την πρόταση: «Δεν έχουμε βιβλία».
Άρχισε η νέα σχολική χρονιά 2013-2014 για τα εννιάχρονα και λύκεια της Αλβανίας. Εξακόσιες χιλιάδες μαθητές και μαθήτριες θα καθίσουν στα θρανία, τη σχολική αυτή χρονιά, σε όλη την επικράτεια, ένα μέρος των οποίων στα σχολεία της Ελληνικής Κοινότητας.