Το 2023 σηματοδότησε μια αξιοσημείωτη ενίσχυση για το αλβανικό λεκ (ALL), φέρνοντας αισιοδοξία στην αλβανική οικονομία. Η σταθερή άνοδος του λεκ έναντι του ευρώ, με κορύφωση το 12,1% ετήσια ανατίμηση τον Ιούλιο, πυροδότησε ερωτήματα για τους υποκείμενους παράγοντες και τις ευρύτερες επιπτώσεις.
Η ενίσχυση του λεκ πηγάζει από μια σειρά θετικών εξελίξεων. Η βελτίωση του εξωτερικού τομέα, με αύξηση των εξαγωγών υπηρεσιών και ρεκόρ άμεσων ξένων επενδύσεων (ΑΞΕ) ύψους 1,49 δισ. ευρώ το 2023, λειτούργησε ως ισχυρός μοχλός. Επιπλέον, η άνοδος των εμβασμάτων από μετανάστες, που έφτασαν τα 930 εκατομμύρια ευρώ, και η επιτυχημένη τουριστική σεζόν με έσοδα 4,2 δισ. ευρώ, συνέβαλαν στην τόνωση της ζήτησης για λεκ.
Αυτή η αυξημένη ζήτηση, σε συνδυασμό με την υψηλή υπερπροσφορά στην αγορά συναλλάγματος, οδήγησε στην ενίσχυση του λεκ. Η σταθερότητα της αλβανικής οικονομίας και η βελτίωση των μακροοικονομικών δεικτών ενίσχυαν παράλληλα την εμπιστοσύνη στο νόμισμα.
Η ενίσχυση του λεκ έφερε θετικές επιπτώσεις, με κυριότερες:
- Χαμηλότεροι Ρυθμοί Πληθωρισμού: Η μείωση της αξίας του ευρώ έναντι του λεκ λειτούργησε ως ασπίδα κατά του πληθωρισμού, προσφέροντας ανακούφιση στους πολίτες.
- Ενίσχυση Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας: Η βελτίωση της ικανότητας αποπληρωμής χρεών σε ξένο νόμισμα και η ενίσχυση της ποιότητας των ισολογισμών του τραπεζικού τομέα συνέβαλαν στη συνολική σταθερότητα.
- Μείωση Εξωτερικού Χρέους: Η μείωση της αξίας του ευρώ μείωσε το κόστος εξυπηρέτησης του εξωτερικού χρέους, ανακουφίζοντας τον δημοσιονομικό προϋπολογισμό.
Ωστόσο, η ενίσχυση του λεκ δημιούργησε και κάποιες αλλαγές στις τάσεις καταθέσεων και δανείων. Οι πολίτες τείνουν να αποταμιεύουν σε ευρώ, ενώ λαμβάνουν δάνεια σε λεκ. Αξίζει να σημειωθεί ότι τα επιτόκια δανείων σε ευρώ παραμένουν υψηλότερα από αυτά σε λεκ, λόγω της πρόσφατης αύξησης του ευρώ.