Πώς οι υδροηλεκτρικοί σταθμοί στην Αλβανία αφανίζουν ολόκληρα χωριά

15/10/24, 16:50
Κατηγορία: Επικαιρότητα / Συντάκτης: Reporter

Στην Αλβανία η κατασκευή περίπου 320 μικρών υδροηλεκτρικών σταθμών (ΥΗΣ) πάνω σε ποτάμια έχει προκαλέσει σοβαρά προβλήματα στην τοπική γεωργία και στις οικονομίες της υπαίθρου, καθώς δεν τηρείται η ελάχιστη οικολογική ροή νερού. Αυτή η ροή είναι υποχρεωτική βάσει των συμβάσεων παραχώρησης, όμως συχνά αγνοείται. Ως αποτέλεσμα, οι αγροτικές περιοχές μένουν χωρίς αρκετό νερό για την άρδευση των καλλιεργειών τους, γεγονός που συρρικνώνει την τοπική παραγωγή και οδηγεί σε οικονομικές απώλειες.

Ένα παράδειγμα είναι η περίπτωση ενός τοπικού επιχειρηματία που προσπάθησε να αναβιώσει την παραδοσιακή καλλιέργεια ρυζιού στο χωριό του. Όμως, λόγω έλλειψης νερού, η προσπάθειά του απέτυχε αρχικά, κατηγορώντας τον τοπικό ΥΗΣ για την αφαίρεση του νερού από την περιοχή. Τελικά, μετά από δημόσιες πιέσεις, κατάφερε να επιλύσει προσωρινά το πρόβλημα και να πετύχει μια καλή σοδειά, αλλά το πρόβλημα παραμένει για άλλους αγρότες που δεν έχουν τη δυνατότητα να επιτύχουν παρόμοιες λύσεις.

Σύμφωνα με μαρτυρίες και επιτόπιες έρευνες, οι περισσότεροι από αυτούς τους ΥΗΣ δεν αφήνουν την απαιτούμενη ποσότητα νερού να ρέει ελεύθερα, κάτι που έχει άμεσες επιπτώσεις στην τοπική χλωρίδα και πανίδα, καθώς και στους γεωργούς. Οι τελευταίοι, ιδιαίτερα σε περιοχές όπως το Librazhdi και η κοιλάδα του ποταμού Rapuni, καταγγέλλουν ότι τα υδροηλεκτρικά έργα έχουν αποστραγγίσει τα ποτάμια, αφήνοντας τα χωριά χωρίς πόσιμο νερό και νερό για άρδευση.

Οι παραβάσεις αυτές δεν ελέγχονται συστηματικά από τις αρμόδιες αρχές. Ο κρατικός φορέας που είναι υπεύθυνος για την παρακολούθηση των ΥΗΣ έχει καταφέρει να ελέγξει μόλις το 30% των υδροηλεκτρικών σταθμών της χώρας, ενώ πολλές από τις υπόλοιπες μονάδες λειτουργούν χωρίς επαρκή επίβλεψη. Ακόμα και όταν εντοπίζονται παραβάσεις, οι ποινές είναι περιορισμένες και συχνά δεν επιβάλλονται αποτελεσματικά.

Η κατάσταση αυτή έχει επίσης οικονομικές επιπτώσεις για τους δήμους που φιλοξενούν τα υδροηλεκτρικά έργα. Παρά το γεγονός ότι εισπράττουν μια μικρή φορολογία από τα ΥΗΣ, τα ποσά αυτά δεν αρκούν για να καλύψουν τις δαπάνες που απαιτούνται για τη δημιουργία και τη συντήρηση αρδευτικών δικτύων, τα οποία έχουν γίνει αναγκαία λόγω της αφαίρεσης του νερού από τα ποτάμια. Ορισμένοι δήμοι, όπως του Ματ και Mirdita, έχουν δαπανήσει εκατομμύρια για την αποκατάσταση των καναλιών άρδευσης, ενώ τα έσοδα από τα υδροηλεκτρικά έργα είναι ελάχιστα σε σύγκριση με αυτές τις δαπάνες.

Οι τοπικές κοινότητες, ιδιαίτερα σε περιοχές όπως το Ζαλ Γιοτσάι και το χωριό Τόγκαζ, έχουν δει τα ποτάμια τους να στερεύουν πλήρως, με σοβαρές επιπτώσεις στις καλλιέργειες και την κτηνοτροφία. Πολλοί κάτοικοι έχουν αναγκαστεί να εγκαταλείψουν τα χωριά τους, καθώς δεν μπορούν πλέον να συντηρήσουν τις καλλιέργειές τους ή να εξασφαλίσουν νερό για τα ζώα τους.

Οι περιβαλλοντικές οργανώσεις και ειδικοί ζητούν την αυστηρότερη εφαρμογή των κανονισμών και την καλύτερη παρακολούθηση της λειτουργίας των ΥΗΣ, ώστε να διασφαλιστεί ότι τα ποτάμια θα συνεχίσουν να προσφέρουν νερό στις τοπικές κοινότητες και στο περιβάλλον. Παράλληλα, ζητούν επανεξέταση των συμβάσεων παραχώρησης και αυστηρότερους ελέγχους ώστε να αποφευχθούν περαιτέρω καταστροφές στις τοπικές οικονομίες και το φυσικό περιβάλλον. 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ: