Η Αλβανία, όντας προγραμματισμένη για ρεκόρ επενδύσεων ύψους 135 δισεκατομμυρίων lek (1,3 δισεκατομμύρια ευρώ) το 2024, έρχεται αντιμέτωπη με ανησυχητικά εμπόδια. Η υλοποίηση έως τώρα αγγίζει μόλις το 0,6% του ετήσιου προϋπολογισμού, εγείροντας ερωτήματα για κακοδιαχείριση και διαφθορά.

Χαμηλή απορρόφηση κεφαλαίων και φόβος για διώξεις:

Παρά το ρεκόρ επενδύσεων, μόλις 0,9 δισεκατομμύρια lek (8,8 εκατομμύρια ευρώ) έχουν εκταμιευθεί τους δύο πρώτους μήνες του 2024. Η καθυστέρηση αποδίδεται εν μέρει στις πρόσφατες συλλήψεις του Σώματος για την Καταπολέμηση της Διαφθοράς (ΣΠΑΚ) σε ανώτερα διευθυντικά στελέχη. Ο φόβος για διώξεις φέρεται να έχει αναχαιτίσει την υπογραφή συμβάσεων από τους σημερινούς αξιωματούχους.

Επιπλέον, οι πληρωμές εστιάζουν σε μισθούς, συντάξεις και τοπική αυτοδιοίκηση, ενώ οι μεγάλες επενδύσεις, όπως η σήραγγα Λογαρά, έχουν ήδη υλοποιηθεί.

Η έκθεση του ΣΠΑΚ για το 2023 αποκαλύπτει εκτεταμένη διαφθορά στις δημόσιες προμήθειες και παραχωρήσεις. Υψηλόβαθμοι δημόσιοι υπάλληλοι δημιουργούν σχήματα για να νομιμοποιήσουν παράνομα κέρδη, εκμεταλλευόμενοι δημόσιους πόρους.

Χρησιμοποιούνται εικονικές εταιρείες, υπεργολαβικές και άλλα πρόσωπα για απόκρυψη δραστηριοτήτων και μεταφορά κεφαλαίων σε λογαριασμούς εντός και εκτός χώρας.

Ο Ανώτατος Κρατικός Έλεγχος διαπίστωσε ελλείψεις στον προγραμματισμό και έλλειψη βιώσιμων λύσεων σε έργα υψηλού κινδύνου, όπως το κτίριο Λοιμώξεων στα Τίρανα.

Παράλληλα, εντοπίστηκαν ανεπίτρεπτες απευθείας αναθέσεις και μη τήρηση διαδικασιών σε διαγωνισμούς για συντήρηση ιατρικού εξοπλισμού.

Επιπλέον, παρατηρούνται αλλαγές στον προϋπολογισμό χωρίς την τήρηση των προβλεπόμενων διαδικασιών, καθώς και χαμηλή αξιοποίηση ξένων πηγών χρηματοδότησης.

Η συγκέντρωση πληρωμών για επενδυτικά έργα στο τέλος του έτους αγγίζει ανησυχητικά επίπεδα, φαινόμενο που εντείνεται τα τελευταία χρόνια.

Το 2022, το 43% των επενδυτικών κεφαλαίων καταβλήθηκε τον Δεκέμβριο, ενώ το 2023 το ποσοστό έφτασε το 38%.

Η τάση αυτή επηρεάζει αρνητικά την αποδοτικότητα των επενδύσεων και δείχνει κακοδιαχείριση.