Δευτέρα 15 Μαϊου 2023. Ήταν λίγα μόλις λεπτά αφότου είχε ολοκληρωθεί η καταμέτρηση ψήφων στη Χιμάρα και κάποιοι εξ ημών, του εκλογικού επιτελείου, είχαμε αρχίσει να κατηφορίζουμε προς το γραφείο της Ομόνοιας για να πανηγυρίσουμε με την υπόλοιπη ομάδα και τους απλούς κατοίκους τη μεγάλη νίκη. Στο γραφείο, στο κέντρο της Χειμάρρας, δάκρυα συγκίνησης, αγκαλιές και συνθήματα. Για δύο ολόκληρες ώρες, όσο δηλαδή διήρκησαν οι πανηγυρισμοί, ο κόμπος στο στομάχι σαν να είχε λυθεί. Σαν να είχε ξεχαστεί για λίγο ότι ο Φρέντης και ο Παντελής ήταν ακόμα στη φυλακή. Ένας δημοσιογράφος, που είχε φτάσει στη Χιμάρα για να καλύψει τις δημοτικές εκλογές, πλησίασε και άπλωσε το χέρι του όπου κρατούσε το τηλέφωνο, λέγοντας πως ο πρόεδρος ήθελε να μας μιλήσει. Από το ηχείο του τηλεφώνου ακούστηκε μια γνώριμη φωνή, εμφανώς συγκινημένη, να λέει: «Συγχαρητήρια, μας κάνατε όλους υπερήφανους». Ήταν ο πρώην πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς.

Ο ίδιος διατηρεί τα τελευταία τριανταπέντε περίπου χρόνια ιδιαίτερη σχέση με τους Βορειοηπειρώτες. Ο ίδιος συνέδεσε το όνομά του με την ελευθερία των βορειοηπειρωτών στις αρχές τις δεκαετίας του '90, όταν πλέον τα συρματοπλέγματα που περιέφραζαν τα ελληνοαλβανικά σύνορα έπαψαν να υπάρχουν. Οι παλαιότεροι ακόμα θυμούνται, πως ως υπουργός εξωτερικών επί κυβερνήσεως Κωνσταντίνου Μητσοτάκη, κατά την πρώτη του επίσκεψη το 1990 στο κεφαλοχώρι της Δρόπολης, την Δερβιτσάνη πήγε τότε στην εκκλησία του χωριού που το καθεστώς είχε μετατρέψει σε αποθήκη λιπασμάτων και άναψε ένα κερί. Η ιστορία δεν λησμονιέται. Όπως δεν λησμονιούνται και οι προσπάθειές του εκείνη την εποχή να θέσει τις βάσεις για την προστασία των δικαιωμάτων της ελληνικής μειονότητας στην Αλβανία, η οποία μόλις είχε αρχίσει να απελευθερώνεται από τα δεσμά ενός εκ των πλέον ολοκληρωτικών καθεστώτων που γνώρισε ποτέ η υφήλιος.

Η ιδιαίτερη σχέση του πρώην πρωθυπουργού με τους βορειοηπειρώτες ισχυροποιήθηκε ακόμα περισσότερο όταν ο ίδιος διεκδίκησε και κέρδισε τα ηνία του κόμματος της ΝΔ στις εσωκομματικές εκλογές του 2009. Η ευαισθησία του για τα εθνικά θέματα, η πολιτική του σκέψη και η αντίληψή του για την εξωτερική πολιτική, γέννησε την ελπίδα στον βορειοηπειρωτικό ελληνισμό όταν ο ίδιος για πρώτη φορά έκανε λόγο για τις επονομαζόμενες «γαλάζιες γραμμές». Τις μέγιστες δηλαδή δυνατές ρεαλιστικές επιδιώξεις στην εξωτερική πολιτική αντί των κόκκινων γραμμών που μέχρι τότε συνηθιζόταν να γίνεται λόγος και που αφορούσαν τις έσχατες γραμμές υποχώρησης σε κάποιο μεγάλο θέμα. Οι γαλάζιες γραμμές έβρισκαν και βρίσκουν ακόμα την τέλεια εφαρμογή στον βορειοηπειρωτικό ελληνισμό. Εξάλλου, η γεωγραφική θέση της Βορείου Ηπείρου ως φυσική γέφυρας μεταξύ των δύο κρατών και η χάραξη πορείας της Αλβανίας προς την Ενωμένη Ευρώπη -με κατάργηση συνόρων και γενικότερες ευκαιρίες κοινωνικής και οικονομικής ανάπτυξης-, παρέχουν πράγματι τις προϋποθέσεις για την δημιουργία του πλαισίου εκείνου το οποίο θα επιτρέπει στους βορειοηπειρώτες να αναπτύσσονται πλέον ως Έλληνες στα πατρογονικά τους εδάφη. Για να επιτευχθεί το παραπάνω θα αρκούσε ως "γαλάζια γραμμή" η εξασφάλιση των μειονοτικών δικαιωμάτων -περιουσία, γλώσσα, παιδεία- όπως ορίζονται στο σύγχρονο σχετικό ευρωπαϊκό κεκτημένο.

Βέβαια, η οικονομική κρίση που ακολούθησε και ως απόρροια αυτής, η εξαιρετικά ταραγμένη περίοδος για την Ελλάδα κατά την διάρκεια της πρωθυπουργίας του Αντώνη Σαμαρά δεν άφησε πολλά περιθώρια δράσεων προς όφελος του βορειοηπειρωτικού ελληνισμού. Σε καμία περίπτωση όμως οι σχέσεις του πρώην πρωθυπουργού με την κοινότητα των βορειοηπειρωτών δεν διερράγησαν. Χαρακτηριστική ήταν και η πρόσφατη θέση που ο ίδιος πήρε μόλις έγινε γνωστή η καταδίκη του εκλεγμένου δημάρχου Χειμάρρας, Φρέντη Μπελέρη, από το αλβανικό δικαστήριο αναφορικά με την πολύκροτη υπόθεση. «Η Αλβανία του Ράμα δεν έχει καμία θέση στην Ευρώπη» ανέφερε σε γραπτή δήλωση του ο πρώην πρωθυπουργός, δίνοντας ουσιαστικά ψήφο εμπιστοσύνης στο βέτο που έχει θέσει η ελληνική κυβέρνηση στην έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων της Αλβανίας με την ΕΕ.