Η μορφή της εκτέλεσης γνωστή ως σταύρωση συνδέεται στενότερα με τον Ιησού Χριστό. Ήταν η μορφή της εκτέλεσης με την οποία εκτελέστηκε σχεδόν πριν από δύο χιλιάδες χρόνια. Ωστόσο, αυτή η μέθοδος θανάτωσης κάποιου προϋπήρχε των Ρωμαίων. Ποιος πραγματικά επινόησε τη σταύρωση;

Τι είναι η σταύρωση;

Όταν οι περισσότεροι άνθρωποι χρησιμοποιούν τον όρο «σταύρωση», τείνουν να φαντάζονται ένα ζωντανό άτομο να καρφώνεται σε έναν ξύλινο σταυρό. Το άτομο θα παρέμενε εκεί μέχρι να πεθάνει από έκθεση, εξάντληση ή ασφυξία. Αυτή είναι όντως η πιο διαδεδομένη εκδοχή. Ωστόσο, υπήρχαν και άλλες παραλλαγές.

Για παράδειγμα, μερικές φορές, ένα άτομο μπορεί να καρφωθεί στον σταυρό αφού είχε σκοτωθεί με άλλα μέσα. Σε αυτή την περίπτωση, η σταύρωση εξυπηρετούσε έναν προειδοποιητικό σκοπό για τους άλλους παρά ως μια μορφή εκτέλεσης.

Ένα άλλο ενδιαφέρον σημείο είναι ότι ο σταυρός δεν ήταν πάντα σε σχήμα σταυρού. Στην πραγματικότητα, τόσο για πρακτικούς όσο και για λογικούς σκοπούς, η πιο κοινή μορφή σταύρωσης ήταν στην πραγματικότητα η χρήση ενός μόνο πάσσαλου. Ήταν εξίσου αποτελεσματικό και ήταν πιο εύκολο στη ρύθμιση.

Ο Ρωμαίος συγγραφέας Σενέκας αναφέρει ότι βλέπει πολλούς ανθρώπους να σταυρώνονται. Στην περιγραφή του, αναφέρει ορισμένες ιδιόμορφες παραλλαγές που είδε. Μεταξύ αυτών ήταν ένα στο οποίο τα θύματα είχαν τα χέρια τους τεντωμένα σε μια εγκάρσια δοκό. Εφόσον το αναφέρει ως παραλλαγή, μπορούμε να υποθέσουμε ότι δεν ήταν η τυπική μορφή που χρησιμοποιούσαν οι Ρωμαίοι, η οποία ήταν προφανώς ένας μόνο πάσσαλος.

Πρώιμα στοιχεία από τη Βίβλο

Συμπτωματικά, όχι μόνο η Βίβλος περιέχει τη μοναδική πιο διάσημη σταύρωση, αλλά περιέχει επίσης μια από τις πιο πρώιμες αναφορές σε μια παραλλαγή της. Στο Δευτερονόμιο, ο λεπτομερής κώδικας νόμου των αρχαίων Ισραηλιτών περιέχει μια αναφορά σε ένα είδος σταύρωσης: «Εάν κάποιος ένοχος για θανατηφόρο αδίκημα θανατωθεί και το σώμα του εκτεθεί σε ένα κοντάρι, δεν πρέπει να αφήσετε το σώμα κρεμασμένο στο κοντάρι όλη τη νύχτα».

Αυτό αναφέρει έναν εγκληματία που στήθηκε σε στύλο ή πάσσαλο. Σε αντίθεση με την πιο διάσημη μορφή σταύρωσης, αυτό συνέβη αφού ο εγκληματίας είχε ήδη θανατωθεί, όπως εξηγεί το κείμενο. Ωστόσο, αν θεωρήσουμε ότι πρόκειται για ένα είδος σταύρωσης, τότε αυτή είναι ίσως η παλαιότερη αναφορά σε αυτήν στην αρχαία γραμματεία.

Η ημερομηνία του Δευτερονόμιου αποτελεί αντικείμενο σημαντικής συζήτησης μεταξύ των μελετητών. Ο Μωυσής είναι ο παραδοσιακός συγγραφέας, που τοποθετεί τη σύνθεσή του στον δέκατο πέμπτο αιώνα π.Χ.

Η σταύρωση επινοήθηκε από τους Πέρσες;

Στην πραγματικότητα, δεν πρόκειται για σταύρωση με την κοινή λογική, δηλαδή ως μέθοδο εκτέλεσης. Η ανάρτηση ενός σώματος σε έναν πάσσαλο ή έναν σταυρό αφού το άτομο έχει ήδη πεθάνει δεν είναι αυτό που εννοούν οι περισσότεροι όταν αναφέρονται στη σταύρωση. Ως εκ τούτου, από την άποψη μιας πραγματικής μεθόδου εκτέλεσης, ποιος ήταν ο πρώτος που τη χρησιμοποίησε;

Πολλοί μελετητές ισχυρίζονται ότι οι Πέρσες επινόησαν τη σταύρωση. Ωστόσο, η βάση για αυτόν τον ισχυρισμό είναι αδύναμη. Μια απόδειξη προέρχεται από την αφήγηση της Βίβλου για την Εσθήρ, στην οποία ο Πέρσης βασιλιάς Ασσουήρος (Μέγας Ξέρξης) διατάζει τον θάνατο ενός από τους αξιωματούχους της αυλής του γύρω στο έτος 484 π.Χ.

Το πρόβλημα είναι ότι το σώμα του Χάμαν τοποθετείται στον μεγάλο πάσσαλο μόνο αφού εκτελεστεί με άλλα μέσα. Το ίδιο θέμα ισχύει και για ένα άλλο κοινό αποδεικτικό στοιχείο. Ο Ηρόδοτος αναφέρεται στους Πέρσες που χρησιμοποιούσαν τη σταύρωση εναντίον των εχθρών τους στην εποχή των πολέμων τους εναντίον των Ελλήνων.

Ένα παράδειγμα είναι ο θάνατος του Πολυκράτη Σάμου. Ο Πέρσης σατράπης Οροέστης υποτίθεται ότι τον σταύρωσε. Στην πραγματικότητα, μόνο το άψυχο πτώμα του Πολυκράτη τοποθέτησε σε πάσσαλο.

Υπάρχει μια ποικιλία άλλων κειμένων στα οποία ο Ηρόδοτος υποτίθεται ότι αναφέρεται στους Πέρσες χρησιμοποιώντας τη σταύρωση, αλλά η πραγματικότητα είναι ότι κανένα από αυτά δεν είναι ρητά αναρτήσεις ενός ζωντανού θύματος σε πάσσαλο ή σταυρό.

Ποιος πραγματικά επινόησε τη σταύρωση;

Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι οι Πέρσες δεν επινόησαν τη σταύρωση. Είναι πιθανό να το έκαναν. Ωστόσο, το απλό γεγονός είναι ότι δεν υπάρχουν σαφείς αποδείξεις ότι αυτό συνέβη. Στην πραγματικότητα, φαίνεται ότι η παλαιότερη καταγραφή για κάτι που ήταν αναμφισβήτητα σταύρωση αφορά τις πράξεις των Ελλήνων.

Η εν λόγω αναφορά προέρχεται από τον Ηρόδοτο. Αναφέρεται πολύ ρητά σε αυτό που έκαναν οι Έλληνες. Περιγράφει πώς οι Αθηναίοι νίκησαν τον Πέρση στρατηγό Αρταύκτη το 479 π.Χ.

Αυτός ο στρατηγός είχε λεηλατήσει την ελληνική επικράτεια και ήταν υπεύθυνος για πολλά δεινά στην περιοχή. Για το λόγο αυτό οι Έλληνες τον περιφρονούσαν έντονα. Αφού συνέλαβαν αυτόν και τον γιο του, οι Αθηναίοι τον σταύρωσαν και λιθοβολούσαν τον γιο του μέχρι θανάτου.

Ο Ηρόδοτος δεν μας αφήνει καμία αμφιβολία για αυτό. Αναφέρει συγκεκριμένα ότι ο Αρταύκτης αναρτήθηκε σε σανίδι στο οποίο τον είχαν καρφώσει. Έτσι, ο Ηρόδοτος σίγουρα περιγράφει εδώ τη σταύρωση. Επομένως, φαίνεται ότι οι Έλληνες (οι Αθηναίοι, συγκεκριμένα) μπορεί κάλλιστα να είναι αυτοί που επινόησαν τη σταύρωση ως μέθοδο εκτέλεσης.