Η Ελληνική Επανάσταση, που σηματοδότησε τη γέννηση του σύγχρονου ελληνικού έθνους, αποτελεί ένα κεφάλαιο γεμάτο ηρωικές μάχες και ασύγκριτα κατορθώματα.

Η σπίθα της Επανάστασης άναψε από διαφωτισμένους Έλληνες που ζούσαν κυρίως στην Ευρώπη και τη Ρωσία. Οραματίζονταν την αναγέννηση ενός ένδοξου παρελθόντος, διψώντας για την απελευθέρωση της Ελλάδας από τον ζυγό των Οθωμανών και την μετατροπή της σε ένα έθνος ελεύθερο και ακμαίο.

1814: Η ίδρυση της Φιλικής Εταιρείας πυροδοτεί την Ελληνική Επανάσταση

Κύριοι πρωτεργάτες της οργάνωσης ήταν μορφωμένοι νέοι Φαναριώτες, Έλληνες προερχόμενοι από την Κωνσταντινούπολη και τη Ρωσική Αυτοκρατορία. Στις τάξεις της Φιλικής Εταιρείας εντάχθηκαν, με την πάροδο του χρόνου, ηγέτες, στρατιωτικοί, εύποροι ακαδημαϊκοί, και, αξιοσημείωτα, Ορθόδοξοι Χριστιανοί ηγέτες από άλλα έθνη.

13 Μαρτίου 1821: Η Μπουμπουλίνα υψώνει τη σημαία της επανάστασης

Στις 3 Απριλίου 1821, ύψωσε ουσιαστικά την πρώτη σημαία της Επανάστασης στις Σπέτσες, σηματοδοτώντας την έναρξη του αγώνα για ελευθερία. Χήρα δύο φορές, μητέρα επτά παιδιών, η Μπουμπουλίνα ηγείτο ενός στόλου οκτώ πλοίων, ούσα μια εξαιρετικά εύπορη γυναίκα με ακμάζουσα ναυτιλιακή δραστηριότητα.

Η ηγετική της παρουσία άφησε το στίγμα της σε κομβικές στιγμές του αγώνα. Συμμετείχε ενεργά στην πολιορκία του Ναυπλίου, διακρίθηκε στην κατάληψη της Μονεμβασιάς, ενώ η συμβολή της στον αποκλεισμό της Πύλου και η αδιάλειπτη τροφοδοσία των επαναστατών με προμήθειες μέσω θαλάσσης, αποδείχθηκαν καθοριστικές.

17 Μαρτίου 1821 Η Μάνη κηρύσσει τον πόλεμο στους Οθωμανούς

Στην Μεσσηνιακή πρωτεύουσα, οι δυνάμεις τους ενώθηκαν με αυτές των Θεόδωρου Κολοκοτρώνη, Νικηταρά και Παπαφλέσσα, σχηματίζοντας ένα αξιόμαχο στράτευμα. Στις 23 Μαρτίου, η Καλαμάτα απελευθερώθηκε, σηματοδοτώντας μια ηχηρή νίκη για τους Έλληνες αγωνιστές.

Στο μεταξύ, στην Αχαΐα, η πόλη των Καλαβρύτων βρέθηκε στο στόχαστρο των επαναστατών, με την πολιορκία της να ξεκινά στις 21 Μαρτίου. Η ηρωική αντίσταση των Ελλήνων έφερε την πολυπόθητη ελευθερία και στα Καλάβρυτα, γράφοντας μια ακόμη χρυσή σελίδα στην ιστορία της Επανάστασης.

25 Μαρτίου 1821: Κηρύσσεται η Ελληνική Επανάσταση

Ενώ η ιστορική ακρίβεια της συγκεκριμένης στιγμής αμφισβητείται από ορισμένους ιστορικούς, η 25η Μαρτίου έχει εδραιωθεί ως η επίσημη ημερομηνία κήρυξης του Ελληνικού Πολέμου της Ανεξαρτησίας.

23 Απριλίου 1821: Η άγρια δολοφονία του Αθανασίου Διάκου

«Για δες καιρό που διάλεξε ο χάρος να με πάρει, τώρα που ανθίζουν τα κλαδιά και βγάζει η γης χορτάρι»

Με οξυδέρκεια και αστείρευτο θάρρος, ο Διάκος οδήγησε τους Έλληνες σε αλλεπάλληλες νίκες, καταλαμβάνοντας πόλεις όπως η Λιβαδειά, η Θήβα και η Αταλάντη.

Η ηρωική του στάση στην Μάχη της Αλαμάνας αποτελεί ύμνο στον ηρωισμό και την αυτοθυσία. Αντιμέτωπος με τον πανίσχυρο Κιοσέ Μεχμέτ και τον Ομέρ, ο Διάκος και οι άνδρες του πολέμησαν με θάρρος, έστω και λιγότεροι.

Παρά τον τραυματισμό του και την αιχμαλωσία, ο Διάκος αρνήθηκε σθεναρά να απαρνηθεί την πίστη του και να υποταχθεί στους Οθωμανούς. Η ακλόνητη θέληση και η περιφρόνησή του προς τον εχθρό τον καθιστούν σύμβολο θάρρους και αφοσίωσης.

Η φρικιαστική τιμωρία του, ανασκολοπίστηκε, σφράγισε την θηριωδία των Οθωμανών, ενώ παράλληλα ανέδειξε την αστείρευτη δύναμη του ελληνικού πνεύματος.

8 Μαΐου 1821: Η Μάχη στο Χάνι της Γραβιάς

Απέναντι στην πρόταση παράδοσης από τους Οθωμανούς, ο Ανδρούτσος, με άψογη στρατηγική, απάντησε με σθεναρή αντίσταση. Ο αγγελιοφόρος των Οθωμανών έπεσε νεκρός από τα πυρά των Ελλήνων, σηματοδοτώντας την έναρξη της μάχης.

Η ορμητική επίθεση των Οθωμανών απωθήθηκε με ηρωισμό από τους άνδρες του Ανδρούτσου. Ο Βρυώνης, βλέποντας την αποτυχία των στρατευμάτων του, διέταξε την μεταφορά κανονιών για την ισοπέδωση του Χανιού.

Πριν όμως φτάσουν τα κανόνια, ο Ανδρούτσος, με οξυδέρκεια και τόλμη, οδήγησε τους άνδρες του σε νυχτερινή έξοδο, διαφεύγοντας από την περικύκλωση.

Η ηρωική μάχη στο Χάνι της Γραβιάς στέφθηκε με θρίαμβο για τους Έλληνες. Η στρατηγική του Ανδρούτσου και η γενναιότητα των αγωνιστών έφεραν βαριές απώλειες στους Οθωμανούς (300 νεκροί, 600 τραυματίες), με ελάχιστες απώλειες για τους Έλληνες (6 νεκροί).

13 Μαΐου 1821: Η μάχη στο Βαλτέτσι

Ο Ελληνικός Στρατός, με ηγέτη τον αθάνατο Θεόδωρο Κολοκοτρώνη, πλησίαζε ολοένα και πιο κοντά στην Τριπολιτσά, το ισχυρότερο οχυρό των Οθωμανών στην Πελοπόννησο. Η πόλη αποτελούσε το κέντρο της Οθωμανικής διοίκησης στην περιοχή, με τον Κεχαγιά Μπέη να ηγείται.

Η μάχη στο Βαλτέτσι, που ξέσπασε στις 12 Μαΐου, υπήρξε σφοδρή και άνιση. Ο ηρωικός αγώνας των Ελλήνων κράτησε 23 ώρες, χωρίς καμία πλευρά να υποχωρεί. Το πρωί της 13ης Μαΐου, ο Κεχαγιάς Μπέης, βλέποντας την αδυναμία νίκης, διέταξε υποχώρηση.

Ο Κολοκοτρώνης, με οξυδέρκεια και στρατηγική, εκμεταλλεύτηκε την κατάσταση και ανάγκασε τους Οθωμανούς σε άτακτη φυγή, αφήνοντας τα όπλα τους στο πεδίο της μάχης.

Η νίκη σημαδεύτηκε από βαριές απώλειες για τους Οθωμανούς (300 νεκροί, 500 τραυματίες), ενώ οι Έλληνες θρήνησαν μόνο δύο απώλειες. Η στρατηγική υπεροχή του Κολοκοτρώνη και η ηρωική αντίσταση των αγωνιστών έφεραν θρίαμβο και τόνωσαν την αυτοπεποίθηση του Ελληνικού Στρατού.

23 Σεπτεμβρίου 1821: Οι Έλληνες καταλαμβάνουν την Τριπολιτσά

Μέσα στο χάος, ο πυροβόλος της πύλης Ναυπλίας έμεινε αφύλαχτος. Πενήντα Έλληνες, με δική τους πρωτοβουλία, άδραξαν την ευκαιρία. Σκαρφαλώνοντας ο ένας πάνω στους ώμους του άλλου, κατάφεραν να εισέλθουν στην πόλη, υψώνοντας την ελληνική σημαία.

Η είσοδος των Ελλήνων σηματοδότησε την έναρξη μίας άγριας μάχης. Ο Κολοκοτρώνης, περιγράφοντας αργότερα στα απομνημονεύματά του, ανέφερε ότι τα άλογά του δεν πάτησαν στο έδαφος από τα τείχη έως το παλάτι, τέτοια ήταν η σφοδρότητα της σύγκρουσης.

Χιλιάδες Οθωμανοί σκοτώθηκαν, ενώ οι Έλληνες απέσπασαν 11.000 όπλα, μία σημαντική νίκη για την Επανάσταση. Η άλωση της Τριπολιτσάς λειτούργησε ως ηθικό εφαλτήριο για τους αγωνιστές, τροφοδοτώντας την ελπίδα για ελευθερία.

Παράλληλα, η νίκη έλαβε διεθνή αναγνώριση, με τον Τύπο της εποχής να την χαιρετίζει ως σημείο καμπής στον Ελληνικό Πόλεμο της Ανεξαρτησίας.

1η Ιανουαρίου 1822: Το Προσωρινό Πολίτευμα της Ελλάδος

Το κείμενο του Συντάγματος φέρει εμφανή την επιρροή των Γαλλικών Συνταγμάτων του 1793 και 1795, καθώς και της Αμερικανικής Διακήρυξης της Ανεξαρτησίας (1776) και του Αμερικανικού Συντάγματος (1787).

30 Μαρτίου 1822: Η σφαγή της Χίου

Παρόλο που πολλοί Χιώτες αγκάλιασαν την ιδέα της ελευθερίας και τάχθηκαν στο πλευρό των επαναστατών, η πλειοψηφία του πληθυσμού παρέμεινε διστακτική, μη θέλοντας να εμπλακεί στην ένοπλη σύρραξη.

Η διστακτικότητα αυτή, όμως, έστρεψε τους Οθωμανούς σε θηριωδία. Απαντώντας με άκρατο μένος στη δολοφονία Οθωμανών στρατιωτών, έστειλαν χιλιάδες άνδρες στο νησί. Η βίαιη εισβολή βύθισε τη Χίο στο αίμα, με περίπου 42.000 έως 52.000 Χιώτες να σφαγιάζονται άψυχα.

Η Σφαγή της Χίου σαν βροντή σε ξάστερο ουρανό, έστειλε κύματα οργής σε όλο τον κόσμο. Η θηριωδία των Οθωμανών τόνωσε την παγκόσμια υποστήριξη προς την ελληνική υπόθεση, φέρνοντας την Επανάσταση στο προσκήνιο της διεθνούς κοινότητας.

6 Ιουνίου 1822: Ο Κωνσταντίνος Κανάρης καταστρέφει τουρκική ναυαρχίδα

Εκείνο το μοιραίο βράδυ, ενώ ο Οθωμανός ναύαρχος Nasuhzade Ali Pasha (ή Kara-Ali Pasha) γιόρταζε με αλαζονεία, ο Κανάρης και οι άνδρες του, με θάρρος και οξυδέρκεια, κατάφεραν να πλησιάσουν αθόρυβα και να τοποθετήσουν ένα πυρπολικό πλοίο δίπλα στην τουρκική ναυαρχίδα.

Η έκρηξη που ακολούθησε ήταν τρομερή. Η πυριτιδαποθήκη της ναυαρχίδας τυλίχθηκε στις φλόγες, σκοτώνοντας ακαριαία όλους όσους επέβαιναν.

Περίπου 2.000 άνδρες, αξιωματικοί και ναύτες, βρήκαν τραγικό θάνατο, μαζί και ο ίδιος ο Καρα-Αλί. Η νίκη των Ελλήνων σκόρπισε θρήνο στους Οθωμανούς, ενώ παράλληλα λειτούργησε ως ηθικό εφαλτήριο για τους ίδιους, τροφοδοτώντας την ελπίδα για ελευθερία.

26 Ιουλίου 1822: Η μάχη στα Δερβενάκια

Ο Δράμαλης, ηγούμενος 30.000 ανδρών, ξεκίνησε από τη Δράμα με σκοπό να ανακαταλάβει την Τριπολιτσά. Κατέλαβε την Κόρινθο και βάδισε προς την Αργολίδα. Ο Κολοκοτρώνης, όμως, είχε προβλέψει τις κινήσεις του και είχε τοποθετήσει στρατεύματα σε δύο από τα τέσσερα στενά περάσματα, τα Δερβενάκια, που οδηγούσαν στην κοιλάδα του Άργους.

Παγιδευμένοι στα στενά περάσματα, οι Οθωμανοί δέχτηκαν καταιγισμό πυρών από τους κρυμμένους Έλληνες. Η σφοδρή μάχη κράτησε ώρες, με τους Οθωμανούς να υφίστανται βαριές απώλειες. Περίπου 2.500-3.000 άνδρες σκοτώθηκαν ή τραυματίστηκαν, ενώ ο Δράμαλης αναγκάστηκε σε άτακτη υποχώρηση.

Η νίκη στα Δερβενάκια τόνωσε το ηθικό των Ελλήνων και έδειξε την στρατηγική ευφυΐα του Κολοκοτρώνη. Η φήμη του ως ηγέτη και στρατηγού εδραιώθηκε, χαρίζοντάς του τον τίτλο του "Γέρου του Μωριά".

5 Ιουλίου 1824: Η καταστροφή των Ψαρών

20 Μαΐου 1825: Η πτώση του Παπαφλέσσα στο Μανιάκι

Σύντομα, ο Ιμπραήμ έλαβε ενισχύσεις, αυξάνοντας τον αριθμό του πεζικού του στις 15.000 άνδρες. Μέχρι τα τέλη Απριλίου, είχε κατακτήσει τα στρατηγικά κάστρα της Κορώνης και της Πύλου (Νεόκαστρο).

Στις 20 Μαΐου, ο ηρωικός Παπαφλέσσας, αποφασισμένος να απωθήσει τους Αιγυπτίους, βάδισε νότια με 3.000 άνδρες. Δυστυχώς, η θέα του αιγυπτιακού στρατού τρόμαξε τους μισούς άνδρες του, οι οποίοι εγκατέλειψαν τον αγώνα.

Παρά την αριθμητική υπεροχή του εχθρού, ο Παπαφλέσσας με μια εμπνευσμένη ομιλία τόνωσε το ηθικό των εναπομεινάντων πολεμιστών, οι οποίοι όρκισαν να πολεμήσουν μέχρι τέλους.

Η μάχη που ακολούθησε ήταν άνιση. Οι Έλληνες, αν και πολέμησαν με θάρρος και αυτοθυσία, υπέστησαν βαριά ήττα. Περίπου 1.000 άνδρες, συμπεριλαμβανομένου και του Παπαφλέσσα, έπεσαν στο πεδίο της μάχης.

Ως ένδειξη σεβασμού προς τον ηρωικό εχθρό, ο Ιμπραήμ διέταξε να τοποθετηθούν το κεφάλι και το σώμα του Παπαφλέσσα όρθια σε ένα στύλο. Ο θρύλος μάλιστα θέλει τον Ιμπραήμ να φιλά το κεφάλι του, λέγοντας: «Αν όλοι οι Έλληνες ήταν σαν αυτόν, δεν θα αναλάμβανα ποτέ αυτή την εκστρατεία».

13 Ιουνίου 1825: Η νικηφόρα μάχη στους Μύλους της Ναυπλίας

Στις αρχές Ιουνίου του 1825, ο πανίσχυρος στρατός του Ιμπραήμ Πασά είχε θριαμβεύσει έναντι του ελληνικού στρατού στο Μανιάκι. Στις 7 Ιουνίου, η Τριπολιτσά, έρημη πλέον από ελληνικές δυνάμεις, έπεσε ξανά στα χέρια του. Ο Ιμπραήμ, οραματιζόμενος την ολική καταστολή, έστειλε 5.000 στρατιώτες με σκοπό την κατάληψη του Ναυπλίου, της έδρας της ελληνικής κυβέρνησης.

Απέναντι σε αυτή την ανηλεή απειλή, 500 Έλληνες, με ηγέτες τους λοχαγό Γιάννη Μακρυγιάννη, Δημήτριο Υψηλάντη, Ανδρέα Μεταξά και Κωνσταντίνο Μαυρομιχάλη, έσφιξαν τα δόντια και ύψωσαν το ανάστημά τους. Σε μια άνιση μάχη, με θάρρος και αυτοθυσία, κατάφεραν να νικήσουν τον αιγυπτιακό στρατό.

10 Απριλίου 1826: Η ηρωική έξοδος και άλωση του Μεσολογγίου

Η κατάληψη της οχυρωμένης πόλης, που περιβαλλόταν από λίμνες, ήταν δύσκολη. Οι γενναίοι οπλαρχηγοί Νότης Μπότσαρης και Κίτσος Τζαβέλλας ηγήθηκαν της άμυνας της πόλης με δυνάμεις 3.000 ανδρών — με αρκετούς φιλέλληνες ανάμεσά τους.

Η πολιορκία κράτησε έναν ολόκληρο χρόνο, με τον Ιμπραήμ Πασά να συμμετέχει στην επίθεση μετά τους πρώτους μήνες. Ωστόσο, αυτό που δεν μπόρεσε να πετύχει ο τεράστιος αιγυπτιακός στρατός, επιτεύχθηκε τελικά από την πείνα και τις αρρώστιες.

Οι αμυνόμενοι καπετάνιοι αποφάσισαν να οδηγήσουν τους λιμοκτονούντες σε μια ηρωική έξοδο, ενώ όσοι δεν μπορούσαν να ακολουθήσουν θα έμεναν και θα υπερασπίζονταν την πόλη μέχρι θανάτου.

Όταν οι Έλληνες εξήλθαν από τις πύλες της πόλης δέχτηκαν πυρά από Τούρκους και Αιγύπτιους. Πολλοί πανικοβλήθηκαν και τράπηκαν σε φυγή μέσα στα τείχη ενώ οι οθωμανοαιγυπτιακές δυνάμεις είχαν ήδη εισέλθει στην πόλη, σκοτώνοντας, λεηλατώντας και βιάζοντας.

Από τους 7.000 ανθρώπους που επιχείρησαν να δραπετεύσουν, μόνο 1.000 έφτασαν σε ασφαλές σημείο. Οι υπόλοιπες σφαγιάστηκαν ή πουλήθηκαν ως σκλάβοι, με πολλές από τις επιζώσες Ελληνίδες Χριστιανές να γίνονται σκλάβες σε Αιγύπτιους στρατιώτες. Σε μια ιδιαίτερα φρικιαστική πράξη, οι Τούρκοι εμφάνισαν 3.000 κομμένα κεφάλια στα τείχη της πόλης.

Ωστόσο, η σφαγή του Μεσολογγίου αποδείχθηκε νίκη για την ελληνική υπόθεση στο τέλος, και οι Οθωμανοί πλήρωσαν ακριβά τη σκληρή μεταχείρισή τους στο Μεσολόγγι. Μετά από αυτή τη θηριωδία, πολλοί Δυτικοευρωπαίοι έτρεφαν αυξημένη συμπάθεια για την ελληνική υπόθεση.

Το φρικτό γεγονός επηρέασε την τελική απόφαση της Βρετανίας, της Γαλλίας και της Ρωσίας να επέμβουν στρατιωτικά στη μάχη του Ναβαρίνο.

18-24 Νοεμβρίου 1826: Η Μάχη της Αράχωβας

Ο Καραϊσκάκης, έχοντας λάβει πληροφορίες για τα σχέδια του οθωμανικού στρατού, ο οποίος με επικεφαλής τον Μουσταφά Μπέη επεδίωκε να ανακαταλάβει μεγάλο μέρος της Ρούμελης, έστησε μια αιφνιδιαστική επίθεση κοντά στο χωριό Αράχωβα.

Στις 18 Νοεμβρίου, 2.000 Οθωμανοί στρατιώτες υπό τον Μουσταφά Μπέη βρέθηκαν περικυκλωμένοι στην Αράχωβα από τον Ελληνικό Στρατό. Μια δύναμη 800 ανδρών που στάλθηκε τρεις ημέρες αργότερα για να ενισχύσει τους πολιορκημένους απέτυχε να διασπάσει τον κλοιό.

Η κατάσταση για τους Οθωμανούς χειροτέρευε με την πάροδο του χρόνου. Ο Μουσταφά Μπέης τραυματίστηκε θανάσιμα στις 22 Νοεμβρίου, ενώ οι έντονες βροχοπτώσεις, το κρύο και η πείνα άρχισαν να πλήττουν τους υπερασπιστές.

Το μεσημέρι της 24ης Νοεμβρίου, οι Οθωμανοί έκαναν μια ύστατη προσπάθεια να διαφύγουν, αλλά ηττήθηκαν. Πολλοί σκοτώθηκαν στις μάχες ή βρήκαν τραγικό θάνατο από το κρύο.

Η νίκη στην Αράχωβα χάρισε στους Έλληνες επαναστάτες πολύτιμο χρόνο, δίνοντάς τους τη δυνατότητα να προετοιμαστούν για την επερχόμενη βοήθεια από τις Μεγάλες Δυνάμεις, η οποία έφτασε ένα χρόνο αργότερα.

20 Οκτωβρίου 1827: Η Ναυμαχία του Ναυαρίνου σφραγίζει τη νίκη στον Ελληνικό Πόλεμο της Ανεξαρτησίας

Η μάχη που ακολούθησε ήταν άνιση. Ο οθωμανικός στόλος, παρά την ηρωική αντίσταση των πληρωμάτων του, αποδεκατίστηκε. Η ναυμαχία του Ναυαρίνου, η τελευταία μεγάλη ναυμαχία στην ιστορία που διεξήχθη με ιστιοφόρα, έβαλε τέλος στα οθωμανικά σχέδια για την ανακατάληψη των χαμένων εδαφών στην Ελλάδα.

Μετά την καταστροφική ήττα, τα θύματα ήταν αμέτρητα και το ηθικό των Οθωμανών βυθίστηκε. Η νίκη των συμμαχικών δυνάμεων στο Ναβαρίνο άνοιξε τον δρόμο για την ίδρυση του ελληνικού κράτους, σηματοδοτώντας μια νέα εποχή για την Ελλάδα.

26 Απριλίου 1828: Η Ρωσία κηρύσσει τον πόλεμο στην Τουρκία

Η οργή του Οθωμανού Σουλτάνου Μαχμούντ Β' για τη ρωσική συμμετοχή στη ναυμαχία του Ναυαρίνου τον ώθησε να κλείσει τα Δαρδανέλια για τα ρωσικά πλοία και να ανακαλέσει τη Σύμβαση του Άκκερμαν του 1826.

Η κίνηση αυτή δεν ήταν άσχετη με τον Ελληνικό Αγώνα. Ο Σουλτάνος, θέλοντας να τιμωρήσει τη Ρωσία για την υποστήριξή της στους Έλληνες, έθεσε εμπόδια στη ρωσική ναυσιπλοΐα.

Από την άλλη πλευρά, οι Έλληνες είδαν τον Ρωσοτουρκικό Πόλεμο ως μια ευκαιρία. Η απομάκρυνση οθωμανικών στρατευμάτων από το νεοσύστατο ελληνικό κράτος για να πολεμήσουν τους Ρώσους, άφηνε την Ελλάδα με μια αίσθηση ανακούφισης και προσωρινής ασφάλειας.

7 Μαΐου 1832: Η Συνθήκη του Λονδίνου ιδρύει το κράτος της Ελλάδας

Η Συνθήκη του Λονδίνου, που υπογράφηκε από τη Βρετανία, τη Γαλλία και τη Ρωσία, ίδρυσε ένα νέο ελληνικό κράτος, καθιστώντας τον Όθωνα της Βαυαρίας νέο βασιλιά της Ελλάδας και ορίζοντας την Ελλάδα ως ανεξάρτητο βασίλειο.