Οι επενδύσεις των τελευταίων δεκαετιών στον οδικό τομέα παρέκαμψαν τις αρχικές στρατηγικές προτεραιότητες, προκαλώντας σημαντικά κενά στις υποδομές, ιδίως στην κεντρική ζώνη της Αλβανίας. Ενώ οι επενδύσεις συνεχίζουν να επικεντρώνονται σε περιφερειακά έργα, όπως η Εθνική Οδός Arbri και το Τούνελ του Λογαρά, η κεντρική ζώνη Τίρανα-Δυρράχιο-Ρίνας παραμένει ανεπαρκώς ανεπτυγμένη. Η παραμέληση των έργων στους διαδρόμους 8 και 10, σε συνδυασμό με την έλλειψη υποδομών, έχει περιορίσει τα οφέλη για την περιοχή και έχει αυξήσει το κόστος μετακίνησης για τους κατοίκους του κέντρου και του Βορρά.

Το 2004, η αυστριακή εταιρεία Strabag AG πρότεινε στην αλβανική κυβέρνηση την κατασκευή, μέσω παραχώρησης, ενός αυτοκινητοδρόμου από την περιοχή Thumanë έως τη Rrogozhinë, έναντι διοδίων. Τέσσερα χρόνια αργότερα, πρότεινε επίσης την κατασκευή του αυτοκινητοδρόμου Δυρράχιο-Τίρανα-Ελμπασάν, κόστους 468 εκατ. ευρώ. Η Strabag AG, έχοντας μελετήσει τις ανάγκες της χώρας, εκτίμησε ότι η Αλβανία έπρεπε αρχικά να επενδύσει στις κεντρικές περιοχές, λόγω της μεγάλης αύξησης του πληθυσμού και των οικονομικών δραστηριοτήτων.

Παρόλα αυτά, οι κυβερνήσεις ακολούθησαν διαφορετική πορεία. Η κυβέρνηση Μπερίσα έδωσε προτεραιότητα στην κατασκευή του Δρόμου του Έθνους, διοχετεύοντας τους οικονομικούς πόρους σε αυτό το έργο για περισσότερο από μια δεκαετία. Από την άλλη πλευρά, οι κυβερνήσεις του Ράμα, μετά το 2014, επικεντρώθηκαν σε έργα στον Νότο, εξυπηρετώντας κυρίως τον τουρισμό, ενώ η κεντρική Αλβανία συνέχιζε να υποφέρει από σοβαρές ελλείψεις υποδομών, ιδιαίτερα όσον αφορά την κυκλοφορία προς τον Βορρά.

Ο ειδικός στις υποδομές, Faruk Kaba, επισημαίνει ότι, 34 χρόνια μετά την έναρξη της μεταπολίτευσης στην Αλβανία, η χώρα θα έπρεπε να είχε ολοκληρώσει την ανάπτυξη του οδικού δικτύου και να είχε στραφεί σε γρήγορες σιδηροδρομικές συνδέσεις. Παράλληλα, το Υπουργείο Οικονομικών δημοσίευσε μια λίστα με περίπου 10.800 πολυετή επενδυτικά έργα, συνολικού κόστους 8 δισεκατομμυρίων ευρώ, εκ των οποίων αρκετά έργα έχουν ήδη ολοκληρωθεί. Μεταξύ των πιο κοστοβόρων, η Οδός Arbri, με συνολικό προϋπολογισμό 33,8 δισ. λεκ, ξεχωρίζει.

Τα σημαντικότερα έργα των τελευταίων ετών περιλαμβάνουν τις επενδύσεις στο μεγάλο δακτύλιο των Τιράνων, την Οδό Kombit (Έθνους), και διάφορα έργα στον Νότο, όπως οι δρόμοι Qukës-Qafë-Plloçë και Kardhiq-Delvinë. Τα έργα αυτά έπρεπε να είχαν υλοποιηθεί αφού πρώτα είχε ολοκληρωθεί η υποδομή στην κεντρική ζώνη, που αποτελεί βασικό άξονα μετακίνησης.

Οι λάθος αποφάσεις έχουν οδηγήσει σε παράλογες καταστάσεις, όπως η κατασκευή του αυτοκινητόδρομου Thumanë-Kashar, η οποία αντί να διευκολύνει τη ροή της κυκλοφορίας, την επιβάρυνε περισσότερο, διοχετεύοντας το σύνολο της βόρειας κυκλοφορίας στον ήδη υπερφορτωμένο άξονα Τίρανα-Δυρράχιο. Παρόμοια, η στροφή στις επενδύσεις από την περιφέρεια προς το κέντρο έχει αυξήσει το κόστος για τους πολίτες και περιέπλεξε την επίλυση του κυκλοφοριακού προβλήματος.

Με τη χώρα να εξελίσσεται σε δημοφιλή τουριστικό προορισμό στη Μεσόγειο, η έλλειψη κατάλληλων οδικών και δημόσιων συγκοινωνιακών υποδομών βλάπτει επίσης σοβαρά τον τουρισμό.

Παράλληλα, οι ειδικοί επισημαίνουν λάθη στους σχεδιασμούς μεγάλων έργων, όπως το Τούνελ του Λογαρά, το οποίο θα μπορούσε να είχε κατασκευαστεί με το μισό κόστος εάν είχε σχεδιαστεί πιο ορθολογικά. Άλλο παράδειγμα είναι η απόφαση για τον τερματισμό της Νέας Λεωφόρου των Τιράνων, η οποία παραμένει κομμένη στη μέση, ενώ θα έπρεπε να είχε συνδεθεί με τους εθνικούς οδικούς άξονες του Βορρά.

Η Αλβανία κατατάσσεται στην 15η θέση παγκοσμίως όσον αφορά την υψηλή τιμή του πετρελαίου, σύμφωνα με το Global Petrol Price. Το 2023, η τιμή του πετρελαίου υπολογίστηκε περίπου στα 1,81 ευρώ ανά λίτρο, και λαμβάνοντας υπόψη τη χαμηλή αγοραστική δύναμη της χώρας, το πετρέλαιο είναι ουσιαστικά το ακριβότερο στον κόσμο για τους Αλβανούς πολίτες. Παρά την υψηλή φορολογία στα καύσιμα, τα έσοδα από τη φορολογία κυκλοφορίας δεν κατευθύνονται πλήρως στις οδικές υποδομές.

Εξίσου ανησυχητική είναι και η υψηλή τιμή των διοδίων στους νέους αυτοκινητοδρόμους με παραχώρηση. Η οδός Thumanë-Kashar είναι μία από τις ακριβότερες στην Ευρώπη, καθιστώντας ακόμα πιο δαπανηρές τις μετακινήσεις για τους πολίτες.

Σε σύγκριση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες, η Αλβανία έχει ορισμένες από τις υψηλότερες χρεώσεις διοδίων, χωρίς να προσφέρει εναλλακτικές επιλογές μετακίνησης στους πολίτες της, επιβαρύνοντας ακόμα περισσότερο το κόστος ζωής και το βιοτικό επίπεδο.