Οι ανασκαφές στον αρχαιολογικό χώρο της Άσσου, που χρονολογείται πριν από 7.000 χρόνια και βρίσκεται στην περιοχή Ayvacık της Τσανάκαλε, Τουρκίας, συνεχίζονται με σημαντικά ευρήματα από τις Ελληνορωμαϊκές και Βυζαντινές περιόδους να έρχονται στο φως. Η Άσσος, μία από τις πιο λαμπρές πόλεις-κράτη της αρχαίας Ελλάδας, ήταν κέντρο δραστηριότητας φιλοσόφων, όπως ο Αριστοτέλης, που δίδαξε εκεί.

Η Άσσος ήταν αρχαία ελληνική πόλη στην περιοχή της Τρωάδας, ιδρυθείσα από Αιολείς της Μήθυμνας της Λέσβου τον 10ο αιώνα π.Χ. Η παραθαλάσσια αυτή πόλη βρισκόταν στις βόρειες ακτές του Αδραμυττηνού Κόλπου, ακριβώς απέναντι από τη Λέσβο. Η εγκατάσταση των Αιολέων από τη Μήθυμνα στην Άσσο, κατά την περίοδο 1000 με 900 π.Χ., επωφελήθηκε από τον φυσικό διαχωρισμό του βράχου σε ανυψωμένα επίπεδα, διευκολύνοντας την οικοδόμηση της πόλης. Το 530 π.Χ., κατασκευάστηκε δωρικός ναός αφιερωμένος στη θεά Αθηνά στην κορυφή του βράχου.

Σημαντική προσωπικότητα της Άσσου ήταν ο Ερμίας από την Άταρνη, μαθητής του Πλάτωνα, ο οποίος κυβέρνησε την πόλη, καθώς και τις περιοχές της Τρωάδας και της Λέσβου. Κατά τη διάρκεια της διακυβέρνησής του, η πόλη γνώρισε μεγάλη ευημερία.

Ο επικεφαλής των ανασκαφών, Δρ. Νουρετίν Αρσλάν, αναφέρει ότι οι ανασκαφές επικεντρώνονται σε διάφορα σημαντικά σημεία της πόλης. «Στο ανατολικό τμήμα της πόλης, στην περιοχή που ονομάζουμε αγορά, έχουμε αποκαλύψει ένα μεγάλο κτίσμα, το οποίο πιστεύουμε ότι είναι νυμφαίο, ή αλλιώς κρήνη. Η εργασία μας σε αυτή την περιοχή συνεχίζεται. Επιπλέον, ακριβώς πίσω από τη δυτική πύλη, ανασκάπτουμε ένα βυζαντινό κτίριο που πιθανότατα λειτουργούσε ως ξενώνας. Κάθε χρόνο αποκαλύπτουμε ένα νέο δωμάτιο από αυτό το κτίριο για να κατανοήσουμε τη λειτουργία του».

Οι ανασκαφές διενεργούνται από μια ομάδα 25 ατόμων από την Τουρκία και άλλες χώρες, υπό την καθοδήγηση του Δρ. Αρσλάν, μέλους της Αρχαιολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου Çanakkale Onsekiz Mart. Το έργο υποστηρίζεται από το Υπουργείο Γεωργίας και Δασών και χρηματοδοτείται από την εταιρεία İÇDAŞ.

Οι ανασκαφές αποκαλύπτουν δομές που χρονολογούνται από διαφορετικές ιστορικές περιόδους. «Για παράδειγμα,» εξηγεί ο Δρ. Αρσλάν, «το νυμφαίο, που κάλυπτε τις δημόσιες ανάγκες σε νερό, χρονολογείται από τη ρωμαϊκή περίοδο. Μια άλλη σημαντική δομή, το γυμνάσιο, ήταν ένα εκπαιδευτικό ίδρυμα που είχε καθοριστικό ρόλο στην καθημερινή ζωή κατά την ελληνιστική περίοδο. Επίσης, εργαζόμαστε σε ένα βυζαντινό κτίριο γνωστό ως "ξενοδοχείο", το οποίο εξυπηρετούσε τους ταξιδιώτες της εποχής».

Ο επικεφαλής των ανασκαφών υπογραμμίζει τη σημασία κάθε δομής για την περίοδο στην οποία ανήκει, τονίζοντας τη διαχρονική αξία της Άσσου ως κέντρο πολιτισμού και εμπορίου. Τα ευρήματα βοηθούν στην κατανόηση της ζωής και της λειτουργίας της πόλης σε διαφορετικές περιόδους, αποκαλύπτοντας το βάθος της ιστορίας της περιοχής.