Το 2019, το Εφετείο Αυλώνα εξέδωσε μια απόφαση που προκάλεσε αρκετή συζήτηση (δείτε την απόφαση εδώ), παραχωρώντας περίπου 224.000 τ.μ. γης στο Βούνο (χωριό στη Χιμάρα, απ' όπου και έχει καταγωγή ο Ράμα) στους κληρονόμους της οικογένειας Κολέκα, συγγενείς του Ράμα. Συγκεκριμένα, η γη παραχωρήθηκε στον Πέτρο Κολέκα, παππού από τη μητέρα του Ράμα, και τον Σπύρο Κολέκα, θείο της μητέρας του. Το γεγονός αυτό, που ήρθε στο φως μέσω της ιστοσελίδας Syri.net, έχει δημιουργήσει σοβαρές υπόνοιες για τον τρόπο με τον οποίο έχουν χειριστεί την υπόθεση οι αλβανικές αρχές.

Η υπόθεση ξεκίνησε όταν ο Ένο Κολέκα, γιος του Ράμα, και ο ξάδερφός του, Εντρίτ Κολέκα, άσκησαν έφεση κατά της απόφασης της Υπηρεσίας Διαχείρισης Περιουσίας (ATP). Η ATP, στις 30 Μαρτίου 2017, είχε απορρίψει την αίτηση της οικογένειας Κολέκα για την αναγνώριση των δικαιωμάτων τους επί της συγκεκριμένης γης. Όμως, το 2019, το εφετείο ανατρέπει την απόφαση αυτή, παραχωρώντας την ιδιοκτησία στην οικογένεια.

Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι η διαδικασία φαίνεται να έχει ακολουθήσει μια ασυνήθιστη και ενδεχομένως αμφιλεγόμενη πορεία. Κατά τη διάρκεια της δίκης, οι αρμόδιες κρατικές υπηρεσίες, όπως η ATP και η ZVRPP (Ζώνη Ελέγχου και Διαχείρισης Κτηματολογίου), που είχαν αρχικά απορρίψει την αίτηση της οικογένειας Κολέκα, δεν εμφανίστηκαν στο δικαστήριο για να υπερασπιστούν τις αποφάσεις τους. Αυτή η απουσία, που φαντάζει περίεργη, άφησε τη δικαστική διαδικασία να εξελιχθεί χωρίς την απαραίτητη αντίσταση από πλευράς του κράτους, με αποτέλεσμα το δικαστήριο να λάβει απόφαση υπέρ των κληρονόμων της οικογένειας Κολέκα.

Αυτή η εξέλιξη εγείρει σημαντικά ερωτήματα σχετικά με την ακεραιότητα της διαδικασίας. Η έλλειψη παρουσίας των κρατικών φορέων στο δικαστήριο ενισχύει τις υποψίες για σκόπιμη αδράνεια, η οποία ίσως άνοιξε τον δρόμο για την ευνοϊκή απόφαση υπέρ των κληρονόμων.

Επιπλέον, η ανάλυση της υπόθεσης φανερώνει ότι η οικογένεια Κολέκα ωφελήθηκε από νομοθετικές και διοικητικές παρεμβάσεις. Συγκεκριμένα, ο νόμος 133 του 2015, που ψηφίστηκε με την υποστήριξη της κυβέρνησης Ράμα, κατήργησε το προηγούμενο νομικό πλαίσιο και εισήγαγε ευνοϊκές διατάξεις για την αποζημίωση ακινήτων. Αυτός ο νόμος προέβλεπε ότι, όπου είναι δυνατόν, θα πρέπει να δίνεται προτεραιότητα στη φυσική αποζημίωση των ιδιοκτητών, δηλαδή στην επιστροφή της γης, αντί για χρηματική αποζημίωση. Αυτή η πρόβλεψη φαίνεται να ευνόησε την οικογένεια Κολέκα, καθώς η γη στο Βούνο διεκδικήθηκε ως ελεύθερη και άρα διαθέσιμη για επιστροφή στους κληρονόμους.

Αλλά οι νομοθετικές παρεμβάσεις δεν σταμάτησαν εδώ. Μετά την ψήφιση του νόμου, η κυβέρνηση Ράμα εξέδωσε σειρά αποφάσεων που ρύθμιζαν τις λεπτομέρειες της διαδικασίας αποζημίωσης. Αυτές οι αποφάσεις φαίνεται να ευνόησαν περαιτέρω την οικογένεια Κολέκα, διευκολύνοντας τη διαδικασία για την αναγνώριση των δικαιωμάτων τους στη γη.

Συγκεκριμένα, οι κυβερνητικές αποφάσεις περιλάμβαναν διατάξεις που καθόριζαν τα κριτήρια και τις διαδικασίες για την αποζημίωση και την επιστροφή ακινήτων. Για παράδειγμα, η ΚΥΑ 222 του 2016 και οι μεταγενέστερες τροποποιήσεις της, έθεσαν τα πλαίσια για την αναγνώριση δικαιωμάτων επί ακινήτων, ενώ ταυτόχρονα κατήργησαν προηγούμενες διατάξεις που ήταν πιο αυστηρές ως προς την αναγνώριση δικαιωμάτων ιδιοκτησίας.

Το γεγονός ότι οι κρατικοί φορείς που έπρεπε να υπερασπιστούν το δημόσιο συμφέρον δεν το έπραξαν, αφήνοντας τη διαδικασία να εξελιχθεί υπέρ της οικογένειας Κολέκα, προκαλεί περαιτέρω ανησυχία. Οι αποφάσεις αυτές, σε συνδυασμό με την αδράνεια των κρατικών φορέων κατά τη διάρκεια της δίκης, δημιουργούν την εντύπωση ότι υπήρξε μια συντονισμένη προσπάθεια για να ωφεληθεί η οικογένεια του Πρωθυπουργού.

Αυτό το ζήτημα έχει πυροδοτήσει συζητήσεις στην Αλβανία, με πολλούς να ζητούν διεξοδική έρευνα για να διαπιστωθεί εάν υπήρξε κακή χρήση της εξουσίας ή κατάχρηση διαδικασιών προς όφελος της οικογένειας Ράμα.

Με δεδομένο ότι οι σχετικές αποφάσεις αφορούν μία από τις πιο γραφικές και εμπορικά πολύτιμες περιοχές στη χώρα, το Βούνο, η υπόθεση αποκτά ιδιαίτερη βαρύτητα και η εξέλιξή της αναμένεται με ενδιαφέρον.