Οι Γρύπες, μοναδικά μυθολογικά πλάσματα με κεφάλι αετού και σώμα λιονταριού, αναφέρονται συχνά σε αρχαία ελληνικά έργα. Συμβόλιζαν τη δύναμη και το θάρρος. Οι γρύπες θεωρούνταν ευγενή πλάσματα που ζούσαν στην Αρχαία Ελλάδα και σε γειτονικές περιοχές, και είχαν την αποστολή να προστατεύουν τα πλούσια κοιτάσματα χρυσού στα βουνά της Σκυθίας, σημερινή βορειοανατολική Ευρώπη.

Η φυλή των γρυπών κατοικούσε στα όρη Ριπαία και προστάτευε τον χρυσό από τους εχθρούς τους, τους Αριμασπούς, μια φυλή με μονόφθαλμους πολεμιστές. Οι Αριμασποί προσπαθούσαν να κλέψουν τoν χρυσό χρησιμοποιώντας άλογα, γεγονός που δημιούργησε την παλιά έχθρα ανάμεσα στα άλογα και τους γρύπες. Οι διακοσμητικοί γρύπες ήταν ιδιαίτερα δημοφιλείς στην αρχαία ελληνική τέχνη, και αργότερα εμφανίστηκαν σε μεσαιωνικά βιβλία ζώων και οικοσημολογίας.

Η πίστη στην ύπαρξη αυτών των τεράτων υποδηλώνει ότι η προέλευση του μύθου προέρχεται από την Ανατολή, καθώς παραλλαγές παρόμοιων πλασμάτων εμφανίστηκαν στην Περσία και την Αίγυπτο πριν από το 3000 π.Χ. Ο Ησίοδος φαίνεται να είναι ο πρώτος συγγραφέας που αναφέρει γρύπες. Σε μεταγενέστερη εποχή, κατατάσσονται ανάμεσα στα μυθικά ζώα που φύλαγαν τον χρυσό της Ινδίας.

Οι γρύπες χρησιμοποιούνταν συχνά ως διακοσμητικά στοιχεία στην αρχαία τέχνη. Το αρχαιότερο εύρημα γρύπα είναι χαραγμένο σε ένα χάλκινο πιάτο που κατασκευάστηκε από τους Σάμιους γύρω στο 640 π.Χ. Επιπλέον, οι γρύπες κοσμούσαν το κράνος του υψηλού αγάλματος της Αθηνάς του Φειδία, το οποίο δέσποζε στην Ακρόπολη γύρω στο 450 π.Χ.

Γρύπες εμφανίζονται και στην τέχνη των Μινωιτών από το 1500 π.Χ., με τοιχογραφίες και ανάγλυφα που βρέθηκαν στο ανάκτορο της Κνωσού στην Κρήτη.

Στο έργο «Προμηθέας Δεσμώτης» του Αισχύλου (περ. 479 π.Χ.), ο Προμηθέας προειδοποιεί την περιπλανώμενη Ιώ για τους γρύπες: «Πρόσεχε τους αιχμηρομύτες σκύλους του Δία που δεν γαυγίζουν, τους Γρύπες, και τους μονόφθαλμους Αριμασπούς, καβαλάρηδες στα άλογα, που κατοικούν κοντά στο ρεύμα του Πλούτωνα που ρέει με χρυσό. Μην τους πλησιάσεις».

Στην κωμωδία «Βάτραχοι» του Αριστοφάνη (περ. 405 π.Χ.), υπάρχει η εξής περιγραφή: «Ο Ευριπίδης αναφέρει το Σκάμανδρο, τα στρατόπεδα και τους Γρυπαιετούς, που λάμπουν στο χάλκινο των ασπίδων».

Ο Ηρόδοτος, (484-425 π.Χ.), αναφέρεται στους γρύπες στα «Ιστορικά» του. Στο Βιβλίο 3 γράφει: «Αλλά στον βορρά της Ευρώπης υπάρχει πολύς χρυσός. Δεν μπορώ να πω με σιγουριά πώς παράγεται, αλλά λέγεται ότι οι μονόφθαλμοι Αριμασποί το κλέβουν από τους γρύπες». Στο Βιβλίο 4, περιγράφει πως οι Αριμασποί, που καθοδηγούνταν από τον Απόλλωνα, προσπαθούσαν να κλέψουν τον χρυσό που φρουρούσαν οι γρύπες.

Ο Παυσανίας (110-180 μ.Χ.), στο έργο του «Περιγραφή της Ελλάδας», αναφέρει ότι οι γρύπες, όπως λέει ο Αριστέας του Προκόννησου, πολεμούσαν για τον χρυσό με τους Αριμασπούς πέρα από τους Ισσηδόνες. Οι γρύπες, σύμφωνα με αυτόν, είναι θηρία σαν λιοντάρια αλλά με ράμφος και φτερά αετού.

Στη σύγχρονη εποχή, οι γρύπες έχουν επανεμφανιστεί στην ποπ κουλτούρα, εμφανιζόμενοι σε διάφορα μέσα, από φανταστική λογοτεχνία μέχρι βιντεοπαιχνίδια. Η αναπαράστασή τους έχει εξελιχθεί, συχνά τονίζοντας το ρόλο τους ως επιβλητικοί και ευγενείς φύλακες σε φανταστικούς κόσμους.

Στη φανταστική λογοτεχνία, οι γρύπες παρουσιάζονται ως ευγενή πλάσματα με ένστικτα προστασίας, ενώ στην τέχνη και τη γλυπτική, σύγχρονοι καλλιτέχνες συνεχίζουν να εμπνέονται από αυτούς, δημιουργώντας νέες αναπαραστάσεις που επαναπροσδιορίζουν αυτά τα αρχαία σύμβολα για το σημερινό κοινό.