Με ομόφωνη απόφαση που εκδόθηκε στις 27 Ιουνίου 2024, το Συνταγματικό Δικαστήριο της Αλβανίας έκρινε αντισυνταγματικό τον νόμο του 2023 που επέβαλε 15% φορολόγηση στα ελεύθερα επαγγέλματα. Αυτή η απόφαση αποτελεί σημαντική νίκη για τους ελεύθερους επαγγελματίες που εδώ και μήνες αντιδρούσαν στο νέο φορολογικό καθεστώς.

Η απόφαση του Δικαστηρίου βασίστηκε στην παραβίαση δύο θεμελιωδών αρχών:

Αρχή της ασφάλειας δικαίου: Ο νόμος δεν παρείχε επαρκή σαφήνεια και χρόνο προσαρμογής στους επαγγελματίες, καθώς ο αναλυτικός κατάλογος υπηρεσιών τέθηκε σε ισχύ μόλις λίγες ημέρες πριν από την έναρξη εφαρμογής του νόμου. Αυτό προκάλεσε σύγχυση και ανασφάλεια στους ελεύθερους επαγγελματίες, οι οποίοι δεν είχαν τον απαραίτητο χρόνο να προσαρμοστούν στις νέες φορολογικές απαιτήσεις.

Αρχή της αναλογικότητας: Το Συνταγματικό Δικαστήριο έκρινε ότι ο φορολογικός συντελεστής 15%, σε συνδυασμό με τον άμεσο χρόνο εφαρμογής του, δεν ήταν το καταλληλότερο μέτρο. Υπάρχουν άλλα, εναλλακτικά μέτρα, που θα μπορούσαν να εφαρμοστούν, όπως συμβαίνει και σε άλλες κατηγορίες φορολογουμένων. Ο συνδυασμός υψηλού φορολογικού συντελεστή και άμεσης εφαρμογής δημιουργούσε υπερβολική επιβάρυνση για τους ελεύθερους επαγγελματίες.

Η 15% φορολόγηση καταργείται, προσφέροντας ανακούφιση στους ελεύθερους επαγγελματίες που θεωρούσαν το μέτρο άδικο και δυσβάσταχτο.

Το Συνταγματικό Δικαστήριο άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο να εξετάσει την κατάργηση και άλλων διατάξεων του νόμου, εφόσον κριθούν αντισυνταγματικές.

Η αλβανική κυβέρνηση οφείλει να θεσπίσει ένα νέο φορολογικό πλαίσιο για τα ελεύθερα επαγγέλματα, λαμβάνοντας υπόψη την απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου. Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να αναζητηθούν εναλλακτικές λύσεις που θα είναι δίκαιες και αναλογικές.

Εξετάζεται το ενδεχόμενο οι ελεύθεροι επαγγελματίες να αποζημιωθούν για το διάστημα που ίσχυε η 15% φορολόγηση, παρέχοντας έτσι μια μορφή δικαίωσης για την επιβάρυνση που υπέστησαν.