Τον Ιανουάριο του τρέχοντος έτους, υπήρξαν αναφορές ότι ένα εγκληματικό σχέδιο ετοιμάζεται στους διαδρόμους της κυβερνητικής πλειοψηφίας στην Αλβανία. Σύμφωνα με αλβανικά ΜΜΕ, ο δήμαρχος των Τιράνων, Erion Veliaj, είχε δηλώσει από τον Σεπτέμβριο του περασμένου έτους ότι είχε πείσει τον Έντι Ράμα να προβεί σε ορισμένες πολιτικές κινήσεις μέσω επιτροπών ή υποεπιτροπών. Ο στόχος αυτών των κινήσεων ήταν να επιτεθούν στο SPAK και σε άλλους ανεξάρτητους θεσμούς που θεωρούνταν ότι δημιουργούν προβλήματα στην κυβέρνηση ή στον Δήμο Τιράνων.

Ο Veliaj φέρεται να αντιμετώπιζε δυσκολίες στη διαχείριση των διευθυντών του και θεωρούσε ότι οι επιτροπές θα μπορούσαν να του δώσουν τον χρόνο και τα μέσα να ελέγξει την κατάσταση. Μία από τις επιτροπές αυτές, με επικεφαλής τον Fatmir Xhafaj, έχει εγκαταλειφθεί από τους διεθνείς εταίρους και την αντιπολίτευση. Ο Xhafaj φαίνεται να έχει ως αποστολή να πλήξει το SPAK, έναν θεσμό που είναι αρμόδιος για την καταπολέμηση της διαφθοράς.

Παράλληλα, ο Eduart Shalsi προετοίμαζε το έδαφος για την ίδρυση της KPP και την υποεπιτροπή της, με στόχο να ελέγξουν ανεξάρτητους συνταγματικούς θεσμούς. Η παρέμβαση της Βουλής σε ανεξάρτητους θεσμούς όπως το SPAK και o Ανώτατος Κρατικός Έλεγχος (KLSH) αποτελεί μείζον πρόβλημα, καθώς αυτοί οι θεσμοί είναι αρμόδιοι για την καταπολέμηση της διαφθοράς στην κεντρική και την τοπική κυβέρνηση.

Το ζήτημα δεν είναι απλώς η καταπολέμηση της διαφθοράς αλλά η εξασφάλιση του ελέγχου των θεσμών αυτών. Οι κυβερνητικές κινήσεις φαίνεται να αποσκοπούν στη μείωση της αποτελεσματικότητάς τους και στην προστασία κυβερνητικών αξιωματούχων από έρευνες και καταγγελίες διαφθοράς.

Οι επιτροπές και οι υποεπιτροπές που προτείνονται και δημιουργούνται, όπως αυτή με επικεφαλής τον Xhafaj, φαίνεται να έχουν ως κύριο στόχο να ελέγξουν και να αποδυναμώσουν τους ανεξάρτητους θεσμούς που διενεργούν έρευνες για διαφθορά. Οι θεσμοί αυτοί, όπως το SPAK και ο KLSH, έχουν κρίσιμο ρόλο στην επίβλεψη και τον έλεγχο των κυβερνητικών πράξεων και δαπανών.

Η προσπάθεια να ελεγχθούν αυτοί οι θεσμοί δείχνει μια βαθύτερη ανησυχία της κυβέρνησης για τη διατήρηση του ελέγχου και την αποφυγή αποκαλύψεων διαφθοράς που θα μπορούσαν να πλήξουν την εικόνα της και να προκαλέσουν πολιτικές και νομικές επιπτώσεις. Οι κινήσεις αυτές, αν και παρουσιάζονται ως προσπάθειες για βελτίωση και ενίσχυση των θεσμών, ουσιαστικά στοχεύουν στον περιορισμό της ανεξαρτησίας τους και στη χειραγώγηση των διαδικασιών τους.

Οι πρόσφατες κινήσεις της κυβερνητικής πλειοψηφίας για τη δημιουργία επιτροπών και υποεπιτροπών αποσκοπούν στον έλεγχο και την αποδυνάμωση ανεξάρτητων θεσμών που είναι κρίσιμοι για την καταπολέμηση της διαφθοράς. Αυτές οι ενέργειες εγείρουν σοβαρές ανησυχίες για τη διαφάνεια και την ανεξαρτησία των θεσμών στην Αλβανία, ενώ παράλληλα δείχνουν την έντονη επιθυμία της κυβέρνησης να διατηρήσει τον έλεγχο και να αποφύγει αποκαλύψεις που θα μπορούσαν να την εκθέσουν.